Δευτέρα 6 Μαΐου 2013

Η Αλληγορία της Άνοιξης του Botticelli (Αποσυμβολισμός)

Allegoria della Primavera του Sandro Botticelli - 1482


ΠΥΡίΣΠΟΡΟΣ

Allegoria della Primavera του Sandro Botticelli

Το 1477-78 ο νεαρός Lorenzo di Pienfrancesco Medici (μέλος της οικογένειας των Μεδίκων) παραγγέλνει στον Sandro Filipepi, γνωστό ως Botticelli, ένα έργο ζωγραφικής για την έπαυλή του. Σήμερα αυτό το έργο, ένας πίνακας διαστάσεων 203 Χ 314 cm, βρίσκεται στην Galleria degli Uffizi στη Φλωρεντία, στη μεγάλη αίθουσα που έχει πάρει το όνομά της από τον μεγάλο ζωγράφο.
Σε γενικές γραμμές το έργο αναπαριστά εννέα μορφές που βρίσκονται μέσα σε έναν κήπο.
Ο τίτλος του έργου «Αλληγορία της Άνοιξης» προέρχεται από την ερμηνεία που έδωσε ο Giorgio Vasari.
Χαρακτηριστικό του έργου είναι ότι η «ανάγνωσή», του γίνεται από τα δεξιά προς τα αριστερά, γεγονός που επιβεβαιώνεται από την τοποθέτηση των μορφών. Έτσι λοιπόν η πρώτη μορφή που εμφανίζεται είναι ο Ζέφυρος, τυπικός ανοιξιάτικος άνεμος (προσέξτε που φυσά, ενώ συγχρόνως τα δέντρα στο σημείο αυτό του πίνακα λυγίζουν) που ετοιμάζεται να απαγάγει τη Χλωρίδα που έχει ερωτευτεί και από το στόμα της οποίας βγαίνουν ανθισμένοι βλαστοί που μπλέκονται με αυτούς που φυτρώνουν από το έδαφος (σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία πρόκειται για τη θεότητα της βλάστησης). Αυτή, έχοντας ήδη γονιμοποιηθεί από το Ζέφυρο (αν προσέξετε θα δείτε ότι όλες οι γυναικείες φιγούρες του πίνακα είναι έγκυες) μετατρέπεται στην Flora, τη ρωμαϊκή θεότητα των δημητριακών και άλλων βρώσιμων φυτών που στη συνέχεια λατρεύτηκε και ως θεότητα της Άνοιξης και η οποία, αν και δεν είναι η βασική φιγούρα, έδωσε το όνομά της στον πίνακα. Στο κέντρο του πίνακα, μπροστά από το ιερό της φυτό τη μυρτιά, βρίσκεται η θεά του έρωτα, η Αφροδίτη η οποία με το χέρι της κάνει ένα νεύμα που υποδηλώνει χαιρετισμό και συστολή, ενώ ταυτόχρονα δείχνει τις τρεις γυναικείες φιγούρες που χορεύουν ακριβώς δίπλα της και τις οποίες ετοιμάζεται να χτυπήσει με το πύρινο βέλος του ο Έρως, που φτερουγίζει από πάνω της. Πρόκειται για τις τρεις Χάριτες: την Αγλαΐα, την Ευφροσύνη και τη Θάλεια που συμβολίζουν τη χάρη, την ομορφιά και την ανεμελιά. Και τέλος τη σκηνή κλείνει η μορφή του θεού Ερμή που με το κηρύκειο του διαλύει τα σύννεφα.
Ωστόσο στον πίνακα δεν πρωταγωνιστούν μόνο οι ανθρώπινες μορφές αλλά και ο κήπος (λέγεται ότι έχουν αναγνωριστεί 80 είδη φυτών, ενώ ο κήπος της έπαυλης είχε τα ίδια χαρακτηριστικά με αυτόν που αναπαριστάται στον πίνακα).
Όλη η περιγραφή σε ένα πρώτο επίπεδο παραπέμπει στην άφιξη της Άνοιξης, στην αναγέννηση της φύσης (από το σμίξιμο του Ζέφυρου με τη Χλωρίδα-Άνοιξη) στον έρωτα (Αφροδίτη, φτερωτός Έρως, τρεις Χάριτες), στην απομάκρυνση των νεφών (Ερμής). Σε δεύτερο επίπεδο παραπέμπει στις δυο μορφές του έρωτα της νεοπλατωνικής κουλτούρας: στον κοινό έρωτα που αναπαρίσταται από τον σαρκικό έρωτα του Ζέφυρου και της Χλωρίδας – Άνοιξης και στον θεϊκό έρωτα που αναπαρίσταται από την παρουσία της Αφροδίτης. Και τα δυο επίπεδα απεικονίζονται σαφώς στον πίνακα αφού, αν προσέξετε, η μορφή της Αφροδίτης βρίσκεται λίγο πιο πίσω από τις υπόλοιπες φιγούρες.
Ωστόσο για το συγκεκριμένο έργο έχουν γραφτεί διάφορες ενδιαφέρουσες ερμηνείες μεταξύ των οποίων μια του γερμανού AbyWarburg που θεωρεί ότι το έργο αναπαριστά το «Βασίλειο της Αφροδίτης, αφού οι μυθολογικές φιγούρες που αναπαρίστανται στον πίνακα συνδέονται με τη θεά η οποία είναι και θεά της Άνοιξης.
Μια επίσης ενδιαφέρουσα ερμηνεία είναι αυτή του άγγλου CharlesDempsey, σύμφωνα με την οποία το έργο απεικονίζει την Άνοιξη και τους τρεις μήνες της: το σύμπλεγμα Ζέφυρος-Χλωρίδα-Άνοιξη συμβολίζει τον Μάρτιο, τον μήνα των ανέμων, το σύμπλεγμα Αφροδίτη-Έρως-τρεις Χάριτες υποδηλώνει τον μήνα του έρωτα, τον Απρίλη και τέλος ο Ερμής υποδηλώνει τον Μάιο εφόσον το όνομα του μήνα αυτού προέρχεται από το Μαία, το όνομα της μητέρας του Ερμή, στον οποίο ήταν αφιερωμένος ο μήνας αυτός.
Μια ενδιαφέρουσα όμως ερμηνεία είναι και αυτή που πρότεινε σχετικά πρόσφατα η ιταλίδα Claudia Villa και επέκτεινε ο Giovanni Reale, φιλόλογος και ένας από τους μεγαλύτερους μελετητές του Πλάτωνα. Η φιγούρα Ρητορική, Φιλολογία και Ποίηση είναι οι μορφές που αναπαριστώνται από τον Botticelli. με το γεμάτο άνθη φόρεμα δεν είναι η Άνοιξη αλλά η Ρητορική. Η κεντρική φιγούρα με το κεφάλι που γέρνει ελαφρώς δεν είναι η Αφροδίτη αλλά η Φιλολογία. Στο σύμπλεγμα των μορφών που αναπαριστώνται δεξιά δεν βρίσκεται η Χλωρίδα αλλά η Ποίηση η οποία εμπνέεται από μια φτερωτή θεότητα που δεν είναι ο Ζέφυρος αλλά το «δαιμόνιο της έμπνευσης». Η ταυτοποίηση του Ερμή, των τριών Χαρίτων και του φτερωτού Έρωτα δεν μεταβάλλεται, αφού σύμφωνα με την νέα ερμηνεία πρόκειται για το γάμο της Φιλολογίας με τον Ερμή, τίτλο έργου του ρήτορα Marziano Capella που έζησε κατά την περίοδο της Αναγέννησης. Το έργο μπορεί να παραπέμπει στην «Άνοιξη», αλλά ως μεταφορά μιας νέας ουμανιστικής αντίληψης που έχει για άξονα την ποίηση, την ρητορική και την φιλολογία, δηλαδή στις γυναικείες μορφές του Botticelli. Μέσω αυτών ο καλλιτέχνης διακηρύσσει την πολιτισμική επανάσταση που συντελείται στην Φλωρεντία της εποχής του. Γιατί όμως η Φιλολογία να παντρεύεται με τον Ερμή; Γιατί «η μελέτη που οδηγεί στη γνώση» (η φιλολογία των θνητών) αποκτά υπερβατικές διαστάσεις καθώς ενώνεται με τον θεό που αντιπροσωπεύει τον πλατωνικό «Νου», την προσωποποίηση της νόησης. 


Πηγές:
Claudia Villa, Per una lettura della “Primavera”, Strumenti critici, n.1, gennaio 1998.
Giulio Carlo Argan, Storia dell’ Arte Italiana, vol.2 Firenze,Sansoni Editore, 1998
Giorgio VasariΚαλλιτέχνες της Αναγέννησης, Αθήνα, Εκδόσεις Κανάκη, 1995
Giovanni Reale, Le nozze nascoste o La Primavera di Sandro Botticelli, Milano, edizioni Bompiani, 2007

turigr

Παρασκευή 26 Απριλίου 2013

Η ΑΝΟΙΞΗ με τα μάτια των Μεγάλων Ζωγράφων

Spring - Fruhling Franz Xaver

Spring - Christopher Williams

Allegory Of Spring - Nathanael Schmitt (German-1847-1918)

Allegory of Spring - Jerzy Siemiginowski Eleuter



An Allegory Of Spring - Lins Adolf (1856-1927 Germany)

Allegory of Spring - Jules Joseph Lefebvre  

RisingSpring - JohnByamShaw

ΑΝΟΙΞΗ - Γ. Ιακωβίδη 

Allegory Of Spring - Picou, Henri Pierre

Allegory of Spring - Fr. Grenoble Préfecture Reception  Room

Spring (The Toilet of Venus) -  Konstantin Egorovich Makovsky (1839-1915)



Allegoria della Primavera του Sandro Botticelli - 1482


«Η τοιχογραφία της άνοιξης» (16ος αιώνας π.Χ.), Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών


Έρως και Ψυχή


Πέμπτη 25 Απριλίου 2013

Αρχαία σύμβολα και αυτοθεραπεία

Apollo  and Minerva - Royal Palace of Caserta(Reggia di Caserta) - Naples - Italy

Mε το τρίπτυχο του “γνώθι σαυτόν”, του “μηδέν άγαν” και του “μέτρον άριστον”, ο Απόλλων καθοδηγεί την υγεία μας και μας αποκαλύπτει τον τρόπο της αυτοθεραπείας.
Θεραπευτής των θεών, ο Απόλλων υποδεικνύει στούς θνητούς τα μέσα της αυτοθεραπείας, διά της ψυχολογίας του βάθους. Όμως σήμερα η ψυχολογία του βάθους δέν είναι βαθυτέρα του απολλωνείου “γνώθι σαυτόν”, ούτε σοφωτέρα του “μηδέν άγαν” και του “μέτρον άριστον”. Οι δύο αυτές παραινέσεις συνοδεύουν το “γνώθι σαυτόν” και επιτρέπουν στον νού μας να αναγνωρίζη τις ελλείψεις και τις υπερβολές του, ώστε να προβαίνη σε αυτοθεραπεία, διακρίνοντας και εξισορροπώντας υπερβολές και ελλείψεις.
Το Μαντείον των Δελφών, με τα τρία προαναφερθέντα παραγγέλματα, δεσπόζει και σήμερα με την θεραπευτική του δύναμη στην διάνοιά μας, εφ’ όσον επιθυμούμε να κρατάμε τα ηνία της υγείας, ως απολλώνιοι ηνίοχοι.
Το αρχαιότατο “γνώθι σαυτόν” συνoδεύετο από την θήλεια θεά της σοφίας, την Παρθένο Αθηνά. Απόλλων και Αθηνά είναι οι Παιώνιοι θεοί, θεραπευταί του Ολυμπιακού Δωδεκαθέου, οι οποίοι από κοινού παρουσιάζουν τάς ιδιότητας και τα σύμβολά των διά να αντιμετωπίσωμε τα πάθη της ψυχής μας. Διά της υπερβολής και της οπτικής αναπαραστάσεως των παθών σε μυθολογικά τέρατα, όπως τα βλέπομε στούς ναούς, στά αγάλματα και στά αγγεία, μας αφυπνίζουν και μας αναγκάζουν να καθαρίσωμε την ψυχή μας. Ο δέ καλύτερος καθαρμός είναι “ο κριτικός έλεγχος των κινήτρων των πράξεων και της συμπεριφοράς μας”, λέγει ο Σωκράτης στον διάλογο “Σοφιστή”.
Στό φυσικό πεδίο τα συναισθηματικά πάθη των υπερβολών και των ελλείψεών μας, είναι της δικαιοδοσίας του Ποσειδώνος. Τέκνα Ποσειδώνος, τα θαλάσσια τέρατα, γεννήματα φαντασιώσεων (Ανταίος, Κερκύων, Βούσιρις, Άμυκος, Πολύφημος, Προκρούστης, Έρυξ κ. ά.) εξέρχονται απειλητικά και ύπουλα από την θάλασσα του βίου γιά να μας καταπνίξουν.
Όμως οι ορθές επιλογές είναι της δικαιοδοσίας της θεάς Αθηνάς, τελευταίο θεϊκό τέκνο του Διός, κατά τον Ησίοδο. Μόνο η σοφία της Αθηνάς μπορεί να καθοδηγήση την λογική μας, περιορίζοντας την δράση του Ποσειδώνος, δηλαδή τα συναισθηματικά μας τέρατα, όταν η τρίαινά του συνταράσσει διά της τρικυμίας των παθών την ψυχή μας.
Η θεά Αθηνά συνοδεύει τις ηρωϊκές ψυχές (Ηρακλή, Θησέα, Περσέα, Βελλεροφόντη, Οδυσσέα κ. ά.), που δίδουν την καθημερινή μάχη της ζωής στον πλανήτη μας, με επίγνωση του νόμου της ανταποδοτικής δικαιοσύνης. Και εμείς, καθ’ ομοίωσίν των, είμεθα ηρωϊκές ψυχές, όταν προσπαθούμε να απαλλαγούμε από τα τέρατα της ψυχής μας και να αυτοθεραπευθούμε με την βοήθεια της λογικής/Αθηνάς.
Πώς όμως θα δοθή η μάχη αυτή, κατά των ψυχικών ασθενειών, γιά να καταστή αυτοθεραπεία (περίπτωση Ηρακλέους, Περσέως, Οδυσσέως) και να μή καταλήξη σε αυτοκαταστροφή (περίπτωση Βελλεροφόντου);
Η θεά Αθηνά γεννάται πάνοπλος. Η πανοπλία της – το κράνος, η ασπίς και το ακόντιο – αφ’ ενός την προστατεύει και αφ’ ετέρου την καθιστά άκρως επιθετική, διότι στον Ομηρικό της Ύμνο περιγράφονται τα εξής τρομερά γεγονότα, τα οποία έπονται της γεννήσεώς της :
“…. η θεά Αθηνά με πανοπλία, χρυσή, πολεμική, με βία ξεπηδά από την κεφαλή του πατέρα της Διός, σείοντας το οξύ της ακόντιο. και τότε φρικτά τραντάζεται ο ψηλός Όλυμπος απ’ την οργή της γλαυκομάτας και η γή τριγύρω βουΐζει τρομερά και ο πόντος γίνεται κατακόκκινος και ξεχύνεται ταραγμένος αιφνίδια, καθώς ακόμη και ο γιός του Υπερίωνα, ο ήλιος, σταματά τους γοργόποδους ίππους. Η τρομερή αναταραχή σταματά μόνον όταν η γλαυκομάτα πετά τα όπλα της τα θεϊκά και τότε χαίρεται ο πολύνοος Ζεύς”.
Ως λέγει ο Όμηρος:
“….γήθησε δέ μητίετα Ζεύς”.
Από την πρώτη στιγμή της εμφανίσεώς της Αθηνάς στον υλικό κόσμο τονίζεται η τρομερή της οργή, καθώς εξέρχεται από την κεφαλή του πατέρα της, του Διός/νού. (Αναφερθήτε στό τελευταίο κεφάλαιο του βιβλίου ΑΡΡΗΤΟΙ ΛΟΓΟΙ, Θεοί, Σύμβολα και Αρχέτυπα των Ελλήνων, γιά τις λεπτομέρεις των νοητικών διεργασιών, οι οποίες προηγούνται της γεννήσεως της).
Γιά να καταστή άξια η διάνοια να φορέση την ολόχρυση πανοπλία της Αθηνάς και να προξενήση το πανικό στά ορατά στοιχεία της φύσεως (γή, πόντο, αέρα/Όλυμπο, πύρ/ήλιο με τους “ωκύποδας ίππους”, με τα γρήγορα άλογα), είναι απαραίτητο ο νούς του έμφρονος και ελλόγου όντος να κατέχη συνολικά όλες τις προηγηθείσες ιδιότητες θεαινών και τέκνων του Διός.
Γνωρίζομε από τον Ησίοδο (“Θεογονία” στ. 886 – 943), ότι η μητέρα της Αθηνάς, η θεά Μήτις, είναι η πρώτη νόμιμη σύζυγος του Διός/νού. Αυτή συλλαμβάνει και κυοφορεί την Αθηνά. Η κυοφορία όμως δέν καταλήγει σε τοκετό, εάν προηγουμένως δέν γεννηθούν από οκτώ άλλες θεές, νομίμους συζύγους, είκοσι έξ θεία τέκνα.
Σύζυγοι και τέκνα του Διός/νού είναι οι θείες ιδιότητες, οι οποίες συγκροτούν την έννοια της σοφίας και βασίζονται σε διαφορετικές αρμοδιότητες της δικαιοσύνης. Όλες πρέπει να τις έχη αφομοιώσει η διάνοιά πρίν εξοπλισθή και κάνη την εμφάνισή της στό φυσικό σύμπαν. Η δράση της θεάς Αθηνάς είναι απολύτως μυστηριακή γιά τους απαίδευτους, διαυγεστάτη όμως και ευκρινής γιά τους επαΐοντες του κύκλου των εννέα συζύγων και είκοσι επτά τέκνων του Διός.
32 = 9, οι σύζυγοι και 33 = 27, τα τέκνα έχουν άθροισμα 32 + 33 = 62 ή 9 + 27 = 36.
Οι αριθμοί δέν αφήνουν αμφιβολίες γιά την ίδια πάντα αριθμοσοφική γνώση των προγόνων μας, την συσχετισμένη με την πανταχού παρούσα ισχύ της Τετρακτύος, του αριθμού 36, εν συνδυασμώ μετά του Ζωδιακού Κύκλου των 36 δεκανών (10ο κεφάλαιο του βιβλίου ΑΡΡΗΤΟΙ ΛΟΓΟΙ, Θεοί, Σύμβολα, Αρχέτυπα των Ελλήνων).
Η μητέρα της Αθηνάς είναι η Μήτις/φρόνησις, η πρώτη και πλέον απαραίτητος ιδιότης, βάσις γιά την εφαρμογήν της δικαιοσύνης από τον νού/Δία. Συνεπώς ο λόγος, που ο Ζεύς καταπίνει την πρώτη του σύζυγο είναι η αλληγορική έκφρασις της αφομοιώσεως της φρονήσεως, η οποία απαιτεί μακρά περίοδο κυοφορίας. Κατά το διάστημα αυτό προστίθενται οι απαραίτητες άλλες ιδιότητες/σύζυγοι/τέκνα μέχρι την ολοκλήρωση της κυοφορίας και γέννηση της Αθηνάς/σοφίας, όχι πλέον από την μητέρα της, φρόνηση, αλλά από τον πατέρα της νού.
Μέ την πρώτη εμφάνιση της Αθηνάς/σοφίας στό φυσικό πεδίο, το σύμπαν φθάνει σε παροξυσμό αναταραχής, εξ αιτίας της τρομερής της οργής, κατά τον Όμηρο. Ποιός είναι ο λόγος της οργής της Αθηνάς/σοφίας;
Ο νούς του ελλόγου όντος, το οποίον συνέλαβε μέσω της φρονήσεως και εκυοφόρησε τα τριάντα έξ βήματα της δικαιοσύνης, φθάνει την στιγμή της γεννήσεως εις την συνειδητοποίησι της μεγάλης γνώσεως. “Εξαίφνης”, με το κτύπημα της σφύρας του Ηφαίστου/φάους ηλίου/φυσικού φωτός στην κεφαλή του Διός/νού, ο νούς του θνητού, καθ’ ομοίωσίν του Διός, “βλέπει” και νοεί, ως η Αθηνά, τα τεκταινόμενα των ομοίων του θνητών. Αντιλαμβανόμενος την ασυδοσίαν και την εγωπάθειά των φλογίζεται τότε ο νούς του ελλόγου όντος και εξοργίζεται. 
Διότι αντιλαμβάνεται την επερχόμενη καταστροφή του φυσικού σύμπαντος, που το φιλοξενεί και οφείλει να λάβη μέτρα αμυντικά (κράνος και ασπίδα), καθώς και όπλο επιθετικό (ακόντιο) γιά να επιβιώση.
Η πρώτη αξίωσις του έμφρονος και ελλόγου όντος είναι το δικαίωμά του στην υγεία, την ψυχοσωματική και την ψυχονοητική. Αυτή σήμερα απειλείται και ως μονάς/άτομο και ως σύνολο/ανθρωπότης. Δέν εξαιρούνται δέ ούτε τα βασίλεια των ζώων, λόγω της χρήσεως των μεταλλαγμένων τροφών και των φυτών, λόγω των φυτοφαρμάκων και όχι μόνον.
Η οργή της Αθηνάς είναι η οργή της διανοίας μας, όταν “εξαίφνης” αντιλαμβανόμεθα την άμεσο επερχομένη καταστροφή. Είναι η υπόδειξίς της, ότι μόνον με την χρήση της πανοπλίας της θα σώσωμε, τόσο την υγεία μας, όσο και την υγεία του πλανήτου μας από τον όλεθρο των σεισμών και των καταποντισμών, εξ αιτίας της αφροσύνης, των ελλείψεων και των υπερβολών των κρατούντων…..
Η πανοπλία της Αθηνάς έχει τάς εξής προληπτικάς ιδιότητας κατά των ασθενειών:
Τό κράνος προστατεύει την διάνοια από την εξωτερική φαντασίωση και τους υποβολιμιαίους, ασύστατους φόβους, αλλά και ταυτοχρόνως απαιτεί την επαγρύπνησή μας, διότι η θεά σπανίως εμφανίζεται άνευ κράνους. Συμβουλεύει να μή το εγκαταλείπωμε ποτέ, ώστε να μή βυθισθούμε στον ύπνο της αδιαφορίας, της προσωπικής ευμάρειας και του εφησυχασμού. Με κράνος στην κεφαλή, ο ύπνος είναι αδύνατος.
Η ασπίς θωρακίζει το συναισθηματικό μας είναι, ώστε να μή αποδεχόμεθα εκφοβισμούς πάσης φύσεως και πλανώμενα τα σπλάχνα μας (π λ ά ν α τα
σ π λ ά χ – ν α) να απορρυθμίζωνται από το συμ – π α θ η – τικό και το παρα – συμ – π α θ η – τικό μας σύστημα, το συμ + π ά σ χ ο ν με την ψυχήν μας. Οι φοβίες/π ά θ η ταράζουν τους βιολογικούς μας κύκλους, προξενώντας φυσικές ασθένειες στό σώμα μας και έχουν την αιτία τους στον ασταθή συναισθηματικό μας κόσμο, στά ποσειδώνεια τέρατα του συναισθηματικού μας βίου.
Το ακόντιο, “…. σείσασ’ οξύν άκοντα”. Η διάνοιά μας σείει το οξύ ακόντιο, εναντίον εκείνων, που επιβουλεύονται την υγεία μας, τόσο την σωματική, όσον και την ψυχονοητική. Δηλώνομε, διά του ακοντίου της Αθηνάς, ότι δέν θα επιτρέψωμε την παραπλάνησή μας και είμεθα έτοιμοι διά πόλεμο μέχρις εσχάτων.
“Τό ακόντιο, ο ά κ ω ν ήτο είδος ακοντίου, βραχύτερον και ελαφρότερον δόρατος ή έγχους και εχρησίμευε ιδία εις αθλητικά παιχνίδια ή εις το κυνήγιον”.
“Τό ά κ ο ς ήτο ιαματικό ή θεραπευτικό μέσον, γιατρικό“.
(Μέγα Λεξ. όλης της Ελλ. Γλ., Δ, Δημητράκου).
Η αυτή ρίζα α κ – , του ά κ – ο ν τ ο ς και του ά κ – ε ο ς, μπορεί αφ’ ενός να τραυματίση και να προξενήση τον πόνο και τον θάνατο, αλλά και ταυτοχρόνως να θεραπεύση. Η Ελληνική Γλώσσα, διά της ομοιοπαθητικής, δηλώνει τα εξής με το α κ ό ν τ ι ο της Αθηνάς:
Με αυτό το επιθετικό όπλο, το α κ ό ν τ ι ο, εμφανίζεται γιά πρώτη φορά στην διάνοιά μας, η δυνατότης να φονεύσωμε το τέρας των παθών μας, αλλά και με το ά κ ο ς/γιατρικό να αυτοθεραπευθούμε διά της σοφίας της, που είναι η σοφία του όφεως. Ο όφις είναι το κατ’ εξοχήν σύμβολον επί του αγάλματός της, της Παρθένου Αθηνάς, του φιλοτεχνηθέντος υπό του Φειδίου εντός του Παρθενώνος εις τον Ιερόν Βράχον της Ακροπόλεως.
Σ Ο Φ Ι Α = Ο Φ Ι Σ + Α (θηνάς)
Τά δέ σύμβολα του Απόλλωνος, το τόξο και η λύρα, είναι το μέν τόξο το όπλο με το οποίο θα σκοπεύσωμε με ακρίβεια τα πάθη/τέρατα της ψυχής, (τήν δράκαινα Πυθώ), και να τα φονεύσωμε, η δέ επτάχορδη λύρα είναι το θείο όργανο με το οποίο θα επουλώσωμε τις πληγές μας, εναρμονίζοντας τους επτά χιτώνες μας με τις επτά χορδές της.
Τα αρχαία μας σύμβολα, καθώς και οι αντίστοιχες παραινέσεις μπορούν να υποδείξουν στον ικέτη του Απόλλωνος και της Αθηνάς, των δύο Παιωνίων θεών, τον τρόπο της αυτοθεραπείας από τα τέρατα, τα πάθη της ψυχής μας.

Τό παρόν μικρό άρθρο συνδέει το δεύτερο βιβλίο της σειράς “ΑΡΡΗΤΟΙ ΛΟΓΟΙ – Θεοί, Σύμβολα και Αρχέτυπα των Ελλήνων” με το τρίτο “ΑΡΡΗΤΟΙ ΛΟΓΟΙ, Κένταυροι, Αμαζόνες, Μέδουσα, τα της ψυχής πάθη, εις τον ναόν του Ασκληπιού της Επιδαύρου”.

Α λ τ ά ν η, Π. Φ., ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2005



Δευτέρα 15 Απριλίου 2013

Πινδάρου 1η Πυθική Ωδή

Apollo and the Muses - Heinrich Maria Hess 
Χρυσή κιθάρα πόχει ο Απόλλωνας
με τις ομορφοπλέξουδες τις Μούσες κοινό κτήμα,
στο πρόσταγμα του υπάκουο
των χορευτών το βήμα
ανοίγει την χαρούμενη γιορτή
και τα σημάδια σου ακολουθούν
πιστά οι τραγουδιστάδες
όταν, τρεμάμενη, κάνεις αρχή
στα προανακρούσματά του
που το χορό οδηγούν
Συ και του φοβερού κεραυνού
την άφθαρτή φωτιά τη σβήνεις
και πάνω στου Διός το σκήπτρο αετός
λαγιάζει, των πουλιών ο βασιλιάς
με κρεμαστές τις γογοφτέρουγές του
από τη μία και άλλη μεριά.
Και γύρω από το κεφάλι του τ' αγκυλωτό 
του άπλωσες σύγνεφο σκοτεινωπό
γλυκύ των βλέφαρών του κλείστρο
και υπνοπαρμένος εδώ κι εκεί
την ράχη του αεροζυγιάζει τη χυτή
από τη δύναμη του δαμασμένος.
γιατί ως και ο άγριος Άρης την τραχειά
των κονταριών αφήνοντας αντάρα
με τις γητειές σου την καρδιά του γαληνεύει
κι οι σαϊτιές σου των θεών ευφραίνουν την ψυχή
χάρη στου Φοίβου τη σοφή
και των βαθύκολπων Μουσών την τέχνη.
Με όποιους ο Δίας δεν αγαπά, ανταριάζονται
των Πιερίδων τη φωνή ν' ακούνε
και στη στεριά και στην άσωτη θάλασσα.

                                                                                                       Μετάφραση Ι. Γρυπάρη


Σάββατο 13 Απριλίου 2013

Ο,ΤΙ ΜΑΣ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΕΙΝΑΙ ΔΙΚΑΙΟ...

Ο,ΤΙ ΜΑΣ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΕΙΝΑΙ ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΟΦΕΙΛΕΤΑΙ ΣΕ ΕΜΑΣ ΤΟΥΣ ΙΔΙΟΥΣ


Η Ψυχή
«πρς δ τοτο χω περ το δικαιοπραγεν διαμφισβητσαι, ς οχ ατς ρος μν τε φαίνεται περ ατο κα τος θεος. ᾿Αλλ’ μες μν τε δ π τ βραχύτατον ποβλέποντες τ παρόντα πράγματα πισκοπομεν κα τν ν ποσ βίον, τίς τέ στι κα πως γίγνεται·

ο
μέντοι κρείττονες μν λην τν ζων τς ψυχς κα τος προτέρους ατς βίους πάντας πίστανται, κα ε τινα δ τιμωρίαν πάγουσιν κ παρακλήσεως τν καλούντων, οκ ξω τς δίκης ταύτην πιφέρουσιν, λλ στοχαζόμενοι τν ν προτέροις βίοις μαρτημάτων τς ψυχς τν πασχόντων·

περ ο νθρωποι οχ ρντες νομίζουσιν ατος δίκως περιπίπτειν τας συμφορας ας πάσχουσιν» 


«Για την εκτέλεση των δίκαιων πράξεων δεν έχουμε τον ίδιο ορισμό εμείς και οι θεοί. Εμείς επειδή βλέπουμε σε μικρή έκταση, παρατηρούμε τα πράγματα που υπάρχουν τώρα και την ζωή που έχουμε μπροστά μας ποιά είναι και πως εξελίσσεται.

Οι ανώτεροι όμως από εμάς γνωρίζουν ολόκληρη την ζωή της ψυχής και όλες τις προηγούμενες ζωές της και αν στέλνουν κάποια τιμωρία, μετά από παράκληση αυτών που τους επικαλούνται, την επιφέρουν όχι έξω από την δικαιοσύνη, αλλά λαμβάνοντας υπ’όψιν τους τα αμαρτήματα της ψυχής αυτών που τις υφίστανται, αμαρτήματα που διέπραξαν στις προηγούμενες ζωές τους. 

Επειδή οι άνθρωποι δεν τα βλέπουν αυτά, νομίζουν ότι πέφτουν άδικα στις συμφορές τις οποίες υψίστανται»
ΙΑΜΒΛΙΧΟΣ - ΠΕΡΙ ΜΥΣΤΗΡΙΩΝ IV 4


Σάββατο 30 Μαρτίου 2013

Ασπίδα και δόρυ των θεών : θεολογική εξήγηση!


Όπως μας λέγει ο Πρόκλος, στο «Εις τον Τίμαιο Πλάτωνος, βιβλίο Α’, 156.33 – 157.23», ο θεϊκός Ιάμβλιχος ενθεαστικώς θεωρεί ότι, επειδή καθετί το θεϊκό πρέπει να ενεργεί και όχι να πάσχει, προκειμένου με την ενέργειά να μην έχει την αδράνεια που ταιριάζει στην ύλη, και με την απάθεια να μην έχει την δραστηριότητα που ταιριάζει στα υλικά σώματα τα οποία δημιουργούν μαζί με το πάθος, οι ασπίδες είναι δυνάμεις με τις οποίες το θείο παραμένει απαθές και άχραντο, «ἄρρηκτον ἐν ἑαυτῷ φρουρὰν περιβεβλημένον», και τα δόρατα δυνάμεις με τις οποίες προχωρεί μέσα σε όλα και δρα σε όλα χωρίς να έρχεται σε επαφή μαζί τους, αποκόπτοντας το υλικό στοιχείο και αποκρούοντας κάθε γενεσιουργό είδος. Αυτά, μάλιστα, εμφανίζονται πρωταρχικά στην Αθηνά. Για αυτό και παριστάνεται με ασπίδα και δόρυ στα αγάλματα. Γιατί πολεμά τα πάντα και παραμένει «ἄκλιτος» (αλύγιστη), σύμφωνα με τους θεολόγους, και άχραντη μέσα στον πατέρα. Κατά δεύτερο λόγο εμφανίζονται μέσα Αθηναικές δυνάμεις, και τις καθολικές και τις μερικές. Γιατί, όπως το Δίιο δημιουργικό πλήθος μιμείται την εαυτού μονάδα, και όπως το μαντικό και Απολλωνιακό μετέχει της Απολλωνιακής ιδιότητας, έτσι και ο Αθηναϊκός αριθμός απεικονίζει την άχραντη και αμιγές ιδιότητα της Αθηνάς. Τελευταία εμφανίζεται στις Αθηναϊκές ψυχές. Γιατί κι μέσα σε αυτές, η ασπίδα είναι η αδάμαστη και ακλινής ιδιότητα του Λόγου (λογική), ενώ το δόρυ είναι η ικανότητα να περικόπτουν την ύλη, ικανότητα που απαλλάσσει τις ψυχές από τα δαιμόνια και μοιραία παθήματα. Σε αυτές τις ιδιότητες, λοιπόν, είχαν συμμετάσχει πιο καθαρά οι Αθηναίοι πρόγονοι του Σόλωνα και κατά δεύτερο λόγο οι Σαϊτες, οι οποίοι συμμετέχουν και σε αυτά ανάλογα με τη συγγένεια τους με την θεά.

φιλοσοφούμεν γνησίως τε και ικανώς!

Δευτέρα 25 Μαρτίου 2013

Ομηρικοί Ύμνοι Εις Αθηνάν

Minerva Vittoriosa sui Gnoranza - Spranger

Την Παλλάδα Αθηνά, τη δοξασμένη θεό, να τραγουδώ αρχίζω,
την γλαυκώπιδα, την πολύσοφη, αυτή που έχει άκαμπτη καρδιά,
τη σεβαστή παρθένα, της πόλης την προστάτρια, την τρανή,
την Τριτογενή, αυτή που γέννησε ο ίδιος ο πολύσοφος Δίας
απο το σεμνό κεφάλι του, ενώ αυτή βγήκε με όπλα πολεμικά
χρυσά κι ολόλαμπρα. σεβασμός κυρίεψε όλους τους αθανάτους,
καθώς την έβλεπαν. εκείνη μπροστά στον Δία τον ασπιδοφόρο
όρμησε  βιαστικά απο το αθάνατο κεφάλι του ταρακουνώντας
το οξύ κοντάρι της. κι ο μέγας Όλυμπος τρανταζόταν
τρομερά απο τη δύναμη της γλαυκώπιδας. και τριγύρω η γη
αντίχησε φοβερά. η θάλασσα αναταράχτησε, καθώς κύματα
πορφυρά ανακατώθηκαν. το κύμα χυνόταν έξω ξαφνικά.
κι ο λαμπρός γιος του Υπερίωνα σταμάτησε για ώρα πολλή
τους γρηγοπόδαρους ίππους του, ωσότου η κόρη έβγαλε απο τους ώμους
τους αθάνατους τα θεόμορφα όπλα, η Παλλάδα Αθηνά.
και χάρηκε πολύ μες στην ψυχή του τότε ο πολύσοφος Δίας.
και εσύ να έχεις χαρές, τέκνο του Δία του ασπιδοφόρου.
κι εγώ πάλι θα σε μνημονεύσω και σε άλλο τραγούδι μου.

Παλλάδ’ Ἀθηναίην, κυδρὴν θεόν, ἄρχομ’ ἀείδειν

γλαυκῶπιν, πολύμητιν, ἀμείλιχον ἦτορ ἔχουσαν,
παρθένον αἰδοίην, ἐρυσίπτολιν, ἀλκήεσσαν,
Τριτογενῆ, τὴν αὐτὸς ἐγείνατο μητίετα Ζεὺς
σεμνῆς ἐκ κεφαλῆς, πολεμήια τεύχε’ ἔχουσαν, 5
χρύσεα, παμφανόωντα: σέβας δ’ ἔχε πάντας ὁρῶντας
ἀθανάτους: ἣ δὲ πρόσθεν Διὸς αἰγιόχοιο
ἐσσυμένως ὤρουσεν ἀπ’ ἀθανάτοιο καρήνου,
σείσασ’ ὀξὺν ἄκοντα: μέγας δ’ ἐλελίζετ’ Ὄλυμπος
δεινὸν ὑπὸ βρίμης γλαυκώπιδος: ἀμφὶ δὲ γαῖα 10
σμερδαλέον ἰάχησεν: ἐκινήθη δ’ ἄρα πόντος,
κύμασι πορφυρέοισι κυκώμενος: ἔκχυτο δ’ ἅλμη
ἐξαπίνης: στῆσεν δ’ Ὑπερίονος ἀγλαὸς υἱὸς
ἵππους ὠκύποδας δηρὸν χρόνον, εἰσότε κούρη
εἵλετ’ ἀπ’ ἀθανάτων ὤμων θεοείκελα τεύχη 15
Παλλὰς Ἀθηναίη: γήθησε δὲ μητίετα Ζεύς.
καὶ σὺ μὲν οὕτω χαῖρε, Διὸς τέκος αἰγιόχοιο:
αὐτὰρ ἐγὼ καὶ σεῖο καὶ ἄλλης μνήσομ’ ἀοιδῆς.





Την πολιούχο Αθηνά Παλλάδα αρχίζω να εξυμνώ

την τρομερή, που με τον Άρη έργα πολεμικά σχεδιάζει
και λεηλασίες πόλεων, πολέμους κι αλαλάγματα,
και προστατεύει το στρατό κι όταν υποχωρεί κι όταν ορμάει.
Χαίρε θεά, δος μου καλοτυχία κι ευδαιμονία.


Παλλάδ’ Ἀθηναίην ἐρυσίπτολιν ἄρχομ’ ἀείδειν,

δεινήν, ᾗ σὺν Ἄρηι μέλει πολεμήια ἔργα
περθόμεναί τε πόληες ἀϋτή τε πτόλεμοί τε,
καί τ’ ἐῤῥύσατο λαὸν ἰόντα τε νισσόμενόν τε.

χαῖρε, θεά, δὸς δ’ ἄμμι τύχην εὐδαιμονίην τε.


Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...